Wpływ różnych kolorów na zdjęcia nigdy nie był tak wyraźny jak dziś, gdy każdy odcień można przecież doszlifować w Photoshopie. Aplikacje takie jak Instagram czy Hipstamatic spopularyzowały używanie szerokiej gamy filtrów — począwszy od bardzo delikatnych, a skończywszy na tych w stylu „zdjęcie przypadkiem wpadło mi do pralki”. Można spędzić całe godziny poprawiając jasność i kontrast zdjęć w poszukiwaniu idealnej barwy i odcienia — a jednak wielu fotografów wciąż decyduje się na całkowitą rezygnację z koloru i wybiera zdjęcia czarno-białe. W dzisiejszych czasach? Pytanie brzmi: dlaczego?
Mówiąc najprościej: kolory i obraz czarno-biały podkreślają zupełnie inne aspekty tej samej fotografii. Zawodowy fotograf na pewno nie wybierze jednej z tych dwóch opcji przypadkowo, ale zastanowi się, co chce pokazać na swoim zdjęciu, co ma być jego zasadniczym tematem — i wtedy dopiero podejmie decyzję.
Czerni i bieli często używa się do podkreślenia ponadczasowości. Dzięki temu efektowi zdjęcia zrobione dziś i przed laty mogą wyglądać dokładnie tak samo. Poza tym czarno-biała fotografia pozwala zapomnieć o porze roku, w której została wykonana. Weźmy zdjęcie zamieszczone poniżej: w wersji kolorowej widzimy błękitne niebo i bogate, nasycone kolory sugerujące piękny, letni dzień. Tymczasem kiedy przyjrzymy się wersji czarno-białej, znacznie trudniej będzie nam domyślić się, czy powstała ona latem, czy zimą.
Czerń i biel okazują się także bardzo przydatne w sytuacji, kiedy na zdjęciu widnieją ostre, kontrastowe kolory, które rzucają się w oczy i mogą odwrócić uwagę widza od opowiadanej historii. To dlatego po czarno-białe zdjęcia tak często sięgają fotografowie ślubni: dzięki temu łatwiej jest im skupić naszą uwagę na emocjach nowożeńców.
Podczas gdy czerń i biel pomagają uprościć opowiadaną historię i skupić się na formie, świetle i cieniu, kolor pozwala dopisać do tej historii dodatkowy poziom. Przyjrzyjmy się zdjęciu poniżej, przedstawiającemu pole tulipanów. Na pierwszy rzut oka widzimy tylko wielobarwne pasy — a dopiero potem skupiamy wzrok, aby dostrzec pojedyncze kwiaty. W tym przypadku kolor nie jest jedynie dodatkiem do zdjęcia — to właśnie kolor jest tym zdjęciem.
Kolory pozwalają nam także „rozumieć” zdjęcie na prostszym, bardziej podświadomym poziomie. Duże ilości czerwieni czy koloru pomarańczowego sugerują namiętność lub gniew, podczas gdy miękkie błękity sprawiają wrażenie spokoju i ciszy.
Na koniec trzeba powiedzieć jeszcze jedno: jeśli wybierzemy pomiędzy kolorem a czernią i bielą, nasza decyzja nigdy nie będzie jednoznacznie „dobra” lub „zła”. Oba wybory mogą zmienić przekaz, nastrój i atmosferę zdjęcia. Żywe, pełne kolory od razu przykują wzrok — ale subtelna fotografia monochromatyczna również może zrobić na widzu ogromne wrażenie.
