De herfstkleuren fotograferen

[Peter_S.]

Waarom probeer je niet wat opnametechnieken om de schoonheid van bomen met hun gele en rode kleuren vast te leggen? Stel bij het fotograferen van herfstkleuren de camera in op de A-modus zodat je het diafragmakunt aanpassen. Over het algemeen geldt dat je bij het scherpstellen op de gehele scène het diafragma kleiner maakt en bij nadruk op de close-up van een blad of tak het diafragma zo ver mogelijk opent.

Bepaal de richting van het licht

Laten we eerst kijken hoe je van licht kunt profiteren voordat je de camera instelt. Wanneer je herfstkleuren fotografeert, hangt het resultaat erg af van de richting van het licht, de tijd van de dag en het weer.
Op een heldere dag kan de richting van licht in algemene zin worden onderverdeeld als frontaal licht, zijlichten tegenlicht.

Frontaal licht

Frontaal licht verlicht de voorkant van het onderwerp vanuit de camera gezien. Met frontaal licht kun je kleurrijke foto's maken die er net zo natuurlijk uitzien als jij de scène ziet. Zonder schaduw levert het licht echter vaak een gewoon plaatje op zonder diepte.

Fotograferen met frontaal licht.
Brandpuntsafstand: 35 mm, F-stop: 10.0, Sluitertijd: 1/50 seconde.

Zijlicht

Zijlicht verlicht het onderwerp van de zijkant. Fotograferen met zijlicht brengt de schaduw in bomen in beeld en geeft diepte aan een landschap. Als je in het schemer fotografeert, probeer een scène dan eens met zijlicht vast te leggen.

Fotograferen met zijlicht.
Brandpuntsafstand: 200 mm, F-stop: 8.0, Sluitertijd: 1/60 seconde.

Tegenlicht

Tegenlicht verlicht het onderwerp van de achterkant. Wanneer tegenlicht door de bladeren heen schijnt, zie je ook de rijke kleuren die op foto's lijken te schitteren. Het verschil in contrast van een onderwerp met tegenlicht tegen een donkere achtergrond heeft een spectaculair effect. Maak dan ook effectief gebruik van tegenlicht.
Bij het gebruik van tegenlicht kunnen het beeldcontrast en de verzadiging afnemen als er direct zonlicht op de lens valt. Pas in dat geval de hoek van de camera aan het zonlicht of de bladeren aan zodat het zonlicht niet direct op de lens valt. Daarnaast maakt krachtig licht in de richting van de lens het onderwerp vaak donker. Als het onderwerp er donker uitziet of niet zo levendig als je had verwacht, pas de belichtingscompensatie dan in de richting van + aan om dezelfde helderheid te bereiken die je met het blote oog ziet.

Fotograferen met tegenlicht.
Brandpuntsafstand: 11 mm, F-stop: 14.0, Sluitertijd: 1/30 seconde.

Wanneer tegenlicht direct op de lens valt

Gebruik deze techniek om in verschillende soorten licht te fotograferen en houd rekening met de positie van de camera ten opzichte van de zon.
Ga niet alleen op zonnige dagen herfstkleuren fotograferen. Ook op bewolkte en regenachtige dagen kun je fraaie beelden vastleggen. Op een bewolkte dag zijn de kleuren weliswaar minder levendig dan wanneer de zon schijnt, maar de hele scène krijgt dan een zacht licht en straalt een zekere kalmte zonder ongewenste schaduwen uit.

Opname op bewolkte dag.

 

Opname op regenachtige dag.
Brandpuntsafstand: 115 mm, F-stop: 11.0, Sluitertijd: 1 seconde.

Als je een bewolkte of grijze lucht in de compositie opneemt, krijgt die lucht vaak te veel nadruk en is er sprake van een tamelijk gewone foto. Je zou in dat geval alleen het landschap kunnen fotograferen zonder de lucht erbij. De herfstkleuren komen dan mooi op de foto uit.

Vastleggen wat je ziet

Voor het fotograferen van herfstkleuren zoals je ze ziet heb je niet alleen de juiste richting van het licht nodig, maar moet je ook de helderheid en kleur met behulp van de camera-instellingen aanpassen. De camera berekent de juiste helderheid en kleur weliswaar automatisch, maar de resultaten voldoen niet altijd aan het plaatje dat je voor ogen hebt of de gevoelens die je ervaart. Als je moeite hebt het gewenste resultaat vast te leggen, probeer dan de belichtingscompensatie en witbalansaan te passen. De opname die weergeeft wat je werkelijk ziet, heeft de juiste kleuren en helderheid.
De noodzakelijke aanpassingen variëren op basis van de richting van het licht, de weersomstandigheden en het onderwerp. We gaan er hier verder op in aan de hand van enkele voorbeelden. Pas de instellingen tijdens het fotograferen steeds aan terwijl je de resultaten op het camerascherm bekijkt, tot je het gewenste plaatje hebt verkregen.

Belichtingscompensatie gebruiken

Belichtingscompensatie: 0

Belichtingscompensatie: +2,0

Als de achtergrond helder is als gevolg van tegenlicht, lijken de bladeren wellicht donker en zwaar. Pas in dat geval de belichtingscompensatie aan richting + en haal de levendige kleuren van de bladeren naar voren. Je kunt de achtergrond aanpassen zodat die iets overbelicht lijkt.

Witbalansgebruiken

Auto WB

Bewolkte WB

Witbalans kun je doeltreffend gebruiken als je levendigheid wilt benadrukken. Als je op een bewolkte dag of in de schaduw aan het fotograferen bent, kun je de witbalans op [Bewolkt] instellen. Het rood in de opname wordt daardoor versterkt en de rode en gele kleuren van de herfstbladeren zien er dan levendiger uit. Verfijnen van de witbalans is ook doeltreffend als je gedetailleerde aanpassingen in de kleuren wilt doorvoeren.
Bij het fotograferen van landschappen of het maken van snapshots ben je wellicht geneigd om de verzadiging te vergroten met Creative Style om de kleuren nog levendiger te maken. De oorspronkelijke verzadiging van alle herfstkleuren is echter al hoog, zodat de kleur dan oververzadigd kan raken en de opname diepte mist. Deze werkwijze wordt dan ook niet aanbevolen.

De verzadiging vergroten kan het rood oververzadigen en de opname een vlakke uitstraling geven.

Probeer de belichtingscompensatie en witbalans aan te passen in plaats van de verzadiging te vergroten.
Over kleur valt uiteraard niet te twisten en er is dan ook geen goede of verkeerde keuze. In de afbeelding hieronder zie je dat je met witbalans blauw aan een opname van een bewolkte dag kunt toevoegen om een gevoel van kou en rust over te brengen.

Daglicht WB op een bewolkte dag

Fotograferen met verschillende composities

Als je kleur en levendigheid eenmaal onder de knie hebt, kun je van compositie veranderen om verschillende aspecten van de herfstkleuren te laten zien.

Verschillende lenzen voor verschillende resultaten
Zoals je hieronder ziet, fotografeer je heel anders met een instelling voor groothoek dan met een instelling voor telefoto, ook bij hetzelfde landschap. Met groothoek maak je inspirerende opnamen en telefoto brengt je dichter bij het onderwerp en zorgt voor vervaging. Als je verschillende lenzen gebruikt om opnamen vanuit diverse hoeken te optimaliseren, kun je meer eigenschappen van de herfstkleuren naar boven halen.

Groothoekopname, Brandpuntsafstand: 18 mm, F-stop: 8.0.

Telefoto-opname, Brandpuntsafstand: 90 mm, F-stop: 8.0.

Fotograferen met groothoek
Bij groothoekopnamen (korte brandpuntsafstand) kun je een breed landschap in de foto passen. Je kunt echter ook dynamische foto's maken met nog meer accent op perspectief en hoogte. Er is ook niet veel ruis, zodat objecten in het hele brede gebied scherp kunnen blijven. Stel het diafragma in op f8.0 tot f11 om het hele landschap in beeld te krijgen.

Brandpuntsafstand: 11 mm, F-stop: 8.0, Sluitertijd: 1/25 seconde.

Deze opname is gemaakt met een omhoog gerichte groothoeklens. De hoogte van de bomen die vanaf links omhoog rijzen, komt in deze inspirerende foto goed tot uiting.

Brandpuntsafstand: 11 mm, F-stop: 10.0, Sluitertijd: 1/60 seconde.

Hier zitten we dicht op de levendige herfstkleuren. Het contrast van de bladeren tegen de brede uitgestrektheid van de achtergrond zorgt voor een dynamische foto. Zo brengen de eigenschappen van de groothoek het onderwerp goed in beeld met contrast tussen voorgrond en achtergrond. Met een diafragma van f10 wordt de achtergrond zonder al te veel ruis toch goed weergegeven.

Fotograferen met telefoto
Met een telelens (lange brandpuntsafstand bij gebruik van een zoomlens) kun je zorgen dat de achtergrond van het onderwerp heel onscherp wordten elementen waar het om gaat laten afsteken tegen het verre berglandschap. Een telelens is ook goed voor het creëren van een gecomprimeerd effect dat alles in één opname vat zonder het perspectief van de bergen op de achtergrond en het landschap op de voorgrond te verliezen.

Brandpuntsafstand: 200 mm, F-stop: 3.2, Sluitertijd: 1/80 seconde.

Hier is een telelens gebruikt om de herfstkleuren te fotograferen. De voorgrond en achtergrond zijn prachtig onscherp. Hoe meer close-up de telefoto-instelling, hoe kleiner het scherpstelbereik en hoe onscherper de achtergrond. De herfstkleuren komen daardoor goed in beeld. Je kunt voor meer vervaging in de foto zorgen door het diafragma zo ver mogelijk te openen.
Let bij het maken van dit soort opnamen op de kleur van de achtergrond. De foto hierboven is genomen met een hoek zodat er gele bladeren op de achtergrond zijn en de hele opname een levendige indruk weergeeft.

Brandpuntsafstand: 160 mm, F-stop: 8.0, Sluitertijd: 1/60 seconde.

Wanneer je een prachtig landschap tegenkomt, heb je vaak de neiging om alles wat je kunt zien op de foto vast te leggen. Heb je ooit een foto gemaakt maar kon je het gevoel helemaal niet vastleggen? Dat komt omdat je onnodige en onverwachte elementen in de foto opneemt die voor afleiding zorgen. Richt de camera niet simpelweg doelloos op een breed gebied, maar probeer de essentie van het landschap te vinden en met een telefoto-instelling tot uitdrukking te brengen. In de foto hierboven staat het gebied met de mooiste herfstkleuren volop centraal.

Brandpuntsafstand: 150 mm, F-stop: 11.0, Sluitertijd: 1/4 seconde.

Telefoto-opnamen zijn ook geschikt om foto's te maken met een gecomprimeerde diepte in het landschap. Hoewel de gele bomen op de voorgrond, de coniferen daarachter en de bergen op de achtergrond kilometers ver uit elkaar liggen, zijn ze dicht op elkaar gecomprimeerd tot een indrukwekkend plaatje.

Wees creatief met verschillende gezichtspunten en ideeën

Fotograferen van herfstkleuren is meer dan alleen het vastleggen van bomen en bladeren als onderwerp. Als je bergbeken, meren en andere omliggende elementen meeneemt, zien de herfstkleuren er vaak nog mooier uit. Ook gevallen bladeren op zich kunnen de sfeer van een herfstlandschap overbrengen. Maak verschillende composities van verschillende onderwerpen vanuit een breed perspectief en geniet van de vrijheid die het fotograferen van herfstkleuren biedt.

(1) Brandpuntsafstand: 50 mm, F-stop: 2.8, Sluitertijd: 1/8 seconde.

(2) Brandpuntsafstand: 70 mm, F-stop: 7.1, Sluitertijd: 1/160 seconde.

(1) Een foto van gevallen bladeren drijvend op een poel dicht bij je voeten duidt op het einde van de herfst. Herfstkleuren is meer dan alleen bomen die in karmozijnrood baden. Zelfs na het toppunt van de herfstkleuren is de herfst overal zichtbaar.
(2) Ook waterdruppels op gevallen bladeren roepen een herfstgevoel op.

Brandpuntsafstand: 35 mm, F-stop: 10.0, Sluitertijd: 1/15 seconde.

Meren, vijvers en rivieren spelen vaak een ondersteunende rol voor de herfstkleuren en bomen, maar spelen soms zelf de hoofdrol. Besteed ook aandacht aan hoe kleurrijke bomen worden weerspiegeld op het oppervlak van waterpartijen.

Een zoomlens met een hoge vergrotingsfactor gebruiken

Een zoomlens met een hoge vergrotingsfactor is handig als je herfstkleuren wilt fotograferen. Je kunt één lens gebruiken om alles vast te leggen van groothoek tot telefoto. Zo hoef je nooit van lens te wisselen en kun je heel veel mogelijkheden benutten. Een zoomlens met een hoge vergrotingsfactor is vooral waardevol wanneer je zo licht mogelijk wilt reizen, klimmen of wandelen.

Brandpuntsafstand: 250 mm, F-stop: 6.3, Sluitertijd: 1/125 seconde.

Brandpuntsafstand: 47 mm, F-stop: 8.0, Sluitertijd: 1/80 seconde.