Obiektywy w pigułce: jak wybrać dodatkowe szkło

[Peter_S.]

Spis treści

• Przysłona (wartość F)
• Obiektywy do makrofotografii, teleobiektywy, obiektywy szerokokątne
• Obiektywy stało- i zmiennoogniskowe

Przysłona (wartość F)

Wartość przysłony informuje, jak duży jest otwór, przez który światło przedostaje się do aparatu podczas robienia zdjęcia. Większość obiektywów pozwala na ustawianie przysłony do każdego zdjęcia. Wielkość otworu ograniczana jest przez zespół przesuwnych blaszek wewnątrz obiektywu. Im mniejsza wartość przysłony, tym większy otwór — i tym więcej światła pada na przetwornik.

Ben Pilling, ekspert w dziedzinie fotografii firmy Sony, tłumaczy, w jaki sposób uzyskać profesjonalnie wyglądające zdjęcia, zmieniając ustawienia przysłony.

Każdy obiektyw ma określoną maksymalną wielkość otworu przysłony. Modele, w których ten maksymalny otwór jest największy, mają dwie ważne zalety: można używać ich przy mniejszej ilości światła i uzyskiwać na zdjęciach mniejszą głębię ostrości.

Co mówi nam wartość F?

Przysłonę mierzy się za pomocą wartości F, wyrażającej stosunek ogniskowej obiektywu do wielkości otworu, przez który wpada światło. Trzeba zapamiętać dwie podstawowe rzeczy:

1) Niższa wartość F oznacza większy otwór, a zatem więcej światła. Na przykład obiektyw stałoogniskowy o minimalnej przysłonie F1,4 będzie uznawany za „jasny” — można nim robić zdjęcia bez lampy błyskowej nawet przy stosunkowo niewielkiej ilości światła.

2) Zwykle wartości przysłony przybierają następujące wartości (licząc od największego otworu):

F1

F1,4

F2

F2,8

F4

F5,6

F8

F11

F16

F22

F32

Każda kolejna wartość F na tej skali oznacza mniej więcej dwukrotnie mniejszą ilość światła niż kolejna. Tak więc, jeśli chodzi o jasność zdjęcia, różnica między F2 a F2,8 jest taka sama, jak między F16 a F22.

Fotografowanie w słabym świetle

Ilość światła, które pada na przetwornik aparatu przy robieniu zdjęcia, zależy od dwóch czynników: przysłony i czasu otwarcia migawki. Innymi słowy chodzi o to, jak duży jest otwór, przez który wpada światło (przysłona), i jak długo pozostaje on otwarty (czas migawki).

Większy maksymalny otwór to więcej światła — a to oznacza, że możemy robić zdjęcia w ciemniejszych warunkach bez potrzeby uruchamiania lampy błyskowej; mamy także do wyboru większą ilość ustawień czasu migawki przy danym oświetleniu.

Mniejsza głębia ostrości

Obiektyw z większym maksymalnym otworem przysłony pozwala także uzyskać mniejszą głębię ostrości. Oznacza to, że możemy zrobić zdjęcie, na którym pierwszy plan i tło będą lekko rozmyte, a główny temat zdjęcia — ostry i wyraźnie odcinający się od reszty. Tak zrobione zdjęcie wygląda bardziej profesjonalnie.

Wymiana obiektywu dostarczonego w zestawie z aparatem na szkło wyższej jakości pozwala zwykle na uzyskanie większego maksymalnego otworu przysłony — nie wspominając już o innych zaletach, jak ulepszony system optyczny.

Teleobiektywy, obiektywy szerokokątne, obiektywy do zdjęć makro

Dedykowany teleobiektyw, obiektyw szerokokątny lub obiektyw do zdjęć makro naprawdę mogą pomóc przejść na wyższy poziom fotografii. Jakie jednak są różnice między nimi?

Teleobiektyw ma dużą ogniskową, dzięki której odległe obiekty wydają się bliższe — takie szkło przydaje się na przykład przy fotografowaniu sportu czy w fotografii przyrodniczej.

Obiektyw szerokokątny to z kolei szkło o małej ogniskowej, bardzo wygodne przy robieniu zdjęć w ograniczonej przestrzeni, a także przy fotografii krajobrazowej, bo umożliwia zmieszczenie w kadrze większego fragmentu otoczenia.

Obiektywy do makrofotografii miewają różne ogniskowe, a ich cechą wspólną jest konstrukcja umożliwiająca robienie zdjęć z bardzo małej odległości i ukazywanie dużej ilości szczegółów. Często wykorzystuje się je w fotografii przyrodniczej.

Dowiedz się, w jaki sposób specjalistyczne obiektywy mogą wpłynąć na jakość zdjęć z bliska, pejzaży czy fotografii sportowej.

Jaka jest różnica między teleobiektywem a obiektywem szerokokątnym?

W przypadku pełnoklatkowego aparatu cyfrowego — albo tradycyjnego aparatu na film 35 mm — teleobiektywami nazywamy szkła o ogniskowej 85 mm lub większej; z kolei przy ogniskowej poniżej ok. 35 mm mówimy już o „szerokim kącie”.

Pomiędzy tymi wartościami jest to, co nazywamy „standardową” ogniskową — od 35 do około 70 mm: takie obiektywy dają kąt widzenia mniej więcej taki, jak ludzkie oko (czasami za „standardowy” uznaje się obiektyw o ogniskowej 50 mm).

Teleobiektywy

Teleobiektyw — zwany czasami „długim” obiektywem — optycznie zbliża odległe obiekty, umożliwiając wypełnienie nimi kadru nawet przy dużej odległości. Standardowy obiektyw dołączany do aparatu dysponuje być może zoomem obejmującym dolny zakres ogniskowych teleobiektywu: to pomaga przy zdjęciach portretowych, ale do fotografowania naprawdę oddalonych obiektów potrzebny jest prawdziwy teleobiektyw.

Obiektywy szerokokątne

Obiektyw szerokokątny z kolei pozwala na zmieszczenie większego fragmentu otoczenia w kadrze: może to być szeroki krajobraz albo grupa ludzi w stosunkowo niewielkim pomieszczeniu. Szeroki kąt pozwala na uzyskanie nieco przerysowanej perspektywy, przez co zdjęcia krajobrazów są bardziej efektowne.

Makroobiektywy

Obiektywy do zdjęć makro pozwalają robić zdjęcia z bardzo małej odległości i w ten sposób ukazywać dużą ilość szczegółów. Miewają różne ogniskowe, a ich cechą wspólną jest możliwość ustawienia ostrości na obiekcie znajdującym się bardzo blisko obiektywu.

Makroobiektywy cechują się zwykle małą głębią ostrości, dzięki czemu fotografowany obiekt wyraźnie odcina się od tła.

Obiektywy stało- i zmiennoogniskowe

Jak sama nazwa wskazuje obiektywy zmiennoogniskowe — zwane też „zoomami” — umożliwiają zmianę ogniskowej, a więc uzyskanie w zależności od potrzeby szerszego lub węższego pola widzenia bez potrzeby zbliżania się lub oddalania od fotografowanego obiektu. Umożliwia to różne ujęcia bez konieczności zmiany obiektywu.

Obiektywy stałoogniskowe mają oczywiście stałą ogniskową, więc nie pozwalają na zmianę pola widzenia: jeśli chcemy, aby fotografowany obiekt zajął więcej miejsca w kadrze, musimy się do niego zbliżyć. Popularne szkło stałoogniskowe to obiektyw o ogniskowej 50 mm, którego można używać w wielu różnych sytuacjach — ale w zależności od rodzaju i tematyki zdjęć można także sięgnąć po stałoogniskowe teleobiektywy lub obiektywy szerokokątne.

Co zatem wybrać: obiektyw stało-, czy zmiennoogniskowy? A może tak zwany super-zoom? Ekspert Sony, Ben Pilling, wyjaśnia korzyści ze stosowania poszczególnych szkieł i różnice między nimi.

Kiedy wybierać obiektywy stałoogniskowe?

Dlaczego zatem warto wybrać obiektyw stałoogniskowy zamiast zoomu? Jest po temu kilka powodów.

• W przypadku obiektywu stałoogniskowego każdy element układu optycznego został zaprojektowany specjalnie z myślą o konkretnej ogniskowej. Zwykle przekłada się to na wyższą jakość obrazu niż przy tej samej ogniskowej w obiektywie typu zoom.
• Obiektywy stałoogniskowe mają zwykle większy maksymalny otwór przysłony, dzięki czemu łatwiej jest fotografować przy mniejszej ilości światła i kontrolować głębię ostrości.
• Wielu fotografów zauważa, że większość zdjęć robią przy podobnej ogniskowej — najczęściej około 50 mm. Jeśli zatem założymy do naszego aparatu taki właśnie obiektyw, całość zestawu będzie lżejsza i mniejsza niż w przypadku standardowego obiektywu zmiennoogniskowego, a przy tym uzyskamy lepszy obraz i większy maksymalny otwór przysłony.

Kiedy wybierać obiektywy zmiennoogniskowe?

Obiektywy typu zoom są bardziej elastyczne i uniwersalne. Tak zwany superzoom, czyli obiektyw o zakresie ogniskowych na przykład od 80 do 200 mm, pozwala na robienie naprawdę różnych zdjęć oddalonych obiektów, ale także portretów. „Krótszy” zoom — o zakresie ogniskowych od szerokiego kąta do portretu — to typowy obiektyw uniwersalny, zwany czasami żartobliwie „spacer-zoomem”, który pozwala na wygodne robienie różnego rodzaju zdjęć bez konieczności noszenia ze sobą dodatkowych obiektywów.

Blogid0091